اربعین حسینی یکی از بزرگترین و مهمترین مناسبتهای مذهبی در تاریخ اسلام و بهویژه در بین شیعیان است. این روز، که چهل روز پس از عاشورا و شهادت امام حسین (ع) فرا میرسد، فرصتی برای شیعیان و مسلمانان در سراسر جهان است تا با شرکت در مراسم عزاداری و پیادهروی اربعین، ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان دهند و بر عزم و اراده خود برای پیروی از آموزههای ایشان تأکید کنند. شما میتوانید با تور کربلا عازم اربعین حسینی امسال شوید. مقاله سخن بزرگان درباره اربعین، به بررسی سخنان مراجع تقلید و نخبگان درباره ثواب شرکت در مراسم اربعین، و همچنین ارزش معنوی این رویداد در نزد شیعیان و دنیای اسلام پرداخته خواهد شد.
امام حسین (ع)، فرزند امام علی (ع) و حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها)، در سال 61 هجری قمری در دشت کربلا در مقابل ظلم و فساد یزید بن معاویه ایستاد و جان خود را فدای اصول عالی انسانی و دینی کرد. او در کربلا نخواست که زیر بار ظلم و فساد برود و بر اصول عالی انسانی و دینی ایستاد. شهادت امام حسین (ع) نه تنها یک رویداد تاریخی بلکه یک انقلاب روحی و فکری در جهان اسلام بود.
اربعین حسینی، که یادآور شهادت امام حسین (ع) و یاران وفادار اوست، یک دورهی تاریخی است که بسیاری از شیعیان در سراسر جهان با شرکت در مراسم عزاداری و پیادهروی، به یاد امام حسین (ع) و فداکاریهای ایشان عزاداری میکنند. این مراسم نهتنها نشاندهنده عشق و ارادت به امام حسین (ع) است، بلکه فرصتی است برای تجدید بیعت با آموزههای ایشان و تجلی بخشیدن به عشق و دلدادگی به اهل بیت (ع).
بسیاری از مراجع تقلید و علما در سخنان خود به اهمیت ویژهی شرکت در مراسم اربعین اشاره کردهاند. در این بخش، به برخی از سخنان مهم در این ارتباط میپردازیم.
آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، در سخنانی فرمودند:
«اربعین حسینی یک نمایش بینظیر از وحدت و همبستگی مسلمانان است. حضور مردم در این روز بزرگ، نشاندهندهی تعهد و پایبندی به اصول اسلام و عاشورا است.» همچنین ایشان فرمودند:
“اربعین، یادآور قیام عظیم حسینی است. این حرکت عظیم مردمی در اربعین، یک پدیده بینظیر در تاریخ است که نشاندهنده عشق مردم به امام حسین(ع) است.”
آیتالله سیستانی، مرجع عالیقدر شیعه، نیز در بیانیهای بیان کردهاند:
«اربعین حسینی فرصتی برای تجدید عهد با امام حسین (ع) است. کسانی که در این مراسم شرکت میکنند، در حقیقت به پیروی از امام حسین (ع) و آرمانهای ایشان عمل میکنند.»
آیتالله بهجت (رحمتاللهعلیه) نیز در سخنانی به ثواب فراوان و پاداش الهی برای شرکت در مراسم اربعین اشاره کردهاند و فرمودهاند:
«حضور در اربعین برای شیعیان یک نعمت بزرگ است. کسانی که در این مراسم شرکت میکنند، از برکات و لطف خداوند بهرهمند خواهند شد.»
این سخنان تنها نمونهای از بسیاری از اظهارنظرهای بزرگان است که نشاندهندهی اهمیت و ارزش معنوی شرکت در مراسم اربعین حسینی میباشد.
امام حسین(ع) در روز عاشورا (دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری) به شهادت رسید. دلیل قیام ایشان، مقابله با حکومت یزید بن معاویه بود که میخواست اسلام را به انحراف بکشاند. امام حسین(ع) فرمود:
“إنّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لَا بَطِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً، إنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی.”
“من برای سرکشی و طغیان قیام نکردم، بلکه برای اصلاح در امت جدم محمد(ص) برخاستم.” (تحفالعقول، ص۲۴۵)
۱. احیای سنت پیامبر(ص) و مقابله با تحریف دین.
۲. مبارزه با ظلم و ستم یزید.
۳. آگاهیبخشی به مردم و نشان دادن راه حق.
برای درک عمیقتر معنای اربعین و مراسم آن، باید به علت شهادت امام حسین (ع) نگاه کنیم. امام حسین (ع) با قیام عاشورا در برابر ظلم و فساد یزید بن معاویه ایستاد. او نمیخواست که ارزشهای عالی انسانی و دینی زیر پا گذاشته شود و برای دفاع از این اصول جان خود را فدای اسلام کرد.
شهادت امام حسین (ع) یک پیام روشن داشت: ایستادگی در برابر ظلم و فساد، حتی اگر بهای آن جان باشد. اربعین حسینی فرصتی است برای یادآوری این قیام بزرگ و تجدید بیعت با امام حسین (ع) و یاران وفادار ایشان.
مراسم اربعین تنها مختص به عراق و کربلا نیست. در کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی نیز این مراسم با شکوه برگزار میشود. در کشورهای پرجمعیت شیعه مانند ایران، پاکستان، هند، لبنان، بحرین و ترکیه، شیعیان در قالب پیادهروی، عزاداری و برگزاری مراسم مختلف، ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان میدهند.
در سالهای اخیر، آمارها نشان میدهد پیادهروی اربعین در عراق یکی از بزرگترین تجمعات انسانی در جهان است. میلیونها نفر از سراسر جهان، بهویژه از ایران، با پای پیاده به کربلا میروند تا با امام حسین (ع) بیعت کنند و نشان دهند که همچنان به راه ایشان وفادارند. این تجمع عظیم نمادی از همبستگی مسلمانان است که در کشورهای مختلف مسلمان و غیر مسلمان شاهد آن هستیم.
مراسم اربعین تنها به عراق محدود نمیشود، بلکه شیعیان در سراسر جهان این روز را گرامی میدارند.
در ایران، میلیونها نفر در پیادهروی اربعین شرکت میکنند و بسیاری نیز به کربلا میروند. مراسم عزاداری در حسینیهها و مساجد برگزار میشود.
شیعیان هند و پاکستان با برگزاری دستههای عزاداری و تعزیه، اربعین را گرامی میدارند.
در لبنان، حزبالله و شیعیان، مراسم اربعین را با شکوه خاصی برگزار میکنند.
شیعیان مقیم غرب نیز در شهرهای مختلف مانند لندن، پاریس و نیویورک مراسم اربعین را برگزار میکنند.
در روایات آمده است که زیارت اربعین سبب آمرزش گناهان و تقرب به خداوند میشود. امام صادق(ع) میفرمایند:
- “هر کس امام حسین(ع) را در روز اربعین زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را میبخشد.” (کاملالزیارات، ص۳۲۹)
بسیاری از روایات اشاره دارند، پیادهروی به سوی کربلا و شرکت در مراسم اربعین بهعنوان یکی از اعمال نیکو و مورد پسند خداوند است. یکی از این روایات از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودهاند:
- «کسی که به قصد زیارت امام حسین (ع) پیاده حرکت کند، هر قدمی که برمیدارد، گناهی از او بخشیده میشود و برای او درجاتی در بهشت افزوده میشود.»
(کامل الزیارات، ص 251)- در روایات دیگری نیز به ثواب کمک به زوار امام حسین (ع) در مسیر پیادهروی اربعین اشاره شده است. امام علی (ع) در حدیثی فرمودهاند:
«کسی که به زائرین امام حسین (ع) در روز اربعین کمک کند، خداوند او را از آتش جهنم نجات میدهد و در روز قیامت در کنار حسین بن علی (ع) قرار میدهد.»
(کافی، ج 4، ص 502)
- یکی از مهمترین برکات زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین، شفاعت ایشان در روز قیامت است. در یکی از روایات آمده است که امام حسین (ع) در روز قیامت شفاعتکننده کسانی خواهند بود که در مسیر زیارت ایشان تلاش کرده و زحمت کشیدهاند:
«کسی که در روز اربعین امام حسین (ع) را زیارت کند، امام حسین (ع) او را در روز قیامت شفاعت میکند.»
(بحارالانوار، ج 98، ص 232)در روایات دیگری آمده است که کسانی که در روز اربعین به کربلا میروند، در قیامت مورد توجه خاص قرار میگیرند. امام علی (ع) در اینباره فرمودهاند:
«در روز قیامت، کسی که در روز اربعین به زیارت امام حسین (ع) رفته باشد، در کنار اهل بیت پیامبر (ص) قرار میگیرد و از عذاب خداوند نجات مییابد.»
(کافی، ج 4، ص 531)
اربعین حسینی یک رویداد جهانی است که به یاد امام حسین (ع) و قیام عاشورا برگزار میشود. سخنان بزرگان و علما درباره ثواب شرکت در این مراسم، و اهمیت معنوی آن نشاندهنده جایگاه ویژه این رویداد در میان مسلمانان است. در قسمت مقالات گروه زیارتی مدائن مقالات بیشتری از موارد مرتبط با کربلا و اربعین کرایه اتوبوس در عراق برای شما بارگزاری کردیم. برگزاری آیینهای اربعین در کشورهای مختلف نیز نشانه همبستگی مسلمانان در حمایت از ارزشهای عاشورا و امام حسین (ع) است. بهطور کلی، اربعین یک فرصت برای تجدید بیعت با امام حسین (ع) و تأکید بر اصول والای انسانی و دینی است.