مقام علی اصغر: عبدالله بن حسین بن علی، معروف به علیاصغر، فرزند شیرخوار امام حسین (ع) بود که در واقعه کربلا به شهادت رسید. او همچنین با نام عبدالله رضیع شناخته میشود. کتابهای تاریخی قاتل او را حرملة بن کاهل اسدی معرفی کردهاند. در میان مردم و بر اساس نقل برخی منابع متأخر، او ششماهه بود و با تیر سهشعبه شهید شد.
اما نویسندگان دانشنامه امام حسین (ع) اشاره کردهاند که در منابع تاریخی معتبر چنین چیزی ذکر نشده است. در زیارت ناحیه مقدسه با عبارت «أَلسَّلامُ عَلَی الرَّضیعِ الصَّغیرِ» به او عرض سلام کردند. شیعیان به او به عنوان بابالحوائج توسل میجویند. شب و روز هفتم محرم معمولاً به سوگواری برای علیاصغر اختصاص دارد. هر ساله در اولین جمعه ماه محرم، مراسم همایش شیرخوارگان حسینی به یاد او برگزار میشود.
ولادت حضرت علی اصغر
مقام علی اصغر(ع): عبدالله فرزند امام حسین (ع) و رباب، دختر امرؤ القیس است. تاریخ تولد او مشخص نیست و دربارهٔ سن او هنگام شهادت نیز اختلاف نظر وجود دارد. بیشتر منابع او را در زمان شهادت، کوچک و شیرخوار دانستهاند بدون اینکه سن دقیقی برای او ذکر کنند. در دانشنامه امام حسین (ع)، منبع معتبری برای ششماهه بودن او وجود ندارد.
شهادت حضرت علی اصغر
شیخ مفید: طبق گزارش شیخ مفید، امام حسین (ع) پس از رویت جسد قاسم، فرزند امام حسن (ع)، کنار دیگر شهدا، جلوی خیمه نشست. در این زمان، عبدالله [علیاصغر] را نزد امام آوردند و او را در دامنش نشاندند. مردی از بنیاسد تیری رها کرد که او را به شهادت رساند. امام دستش را زیر گلوی کودک گرفت و وقتی که پر از خون شد، آن را بر زمین ریخت و گفت: «پروردگارا! اگر یاری آسمان را از ما گرفتهای، پس آن را به صلاح ما قرار ده و انتقام ما را از این ستمکاران بگیر.» سپس او را کنار دیگر شهدا گذاشت.
نفسالمهموم: طبق این نقل در شب عاشورا امام (ع) به قاسم فرمود که وقتی دهانش از تشنگی خشک شد از لعاب دهان فرزند شیرخوارش بنوشد. در همان لحظه که میخواست او را نزدیک دهانش ببرد، فاسقی از دشمنان تیری بر گلوی کودک انداخت و خونش در دستان امام روان شد. امام دست به جانب آسمان بلند کرد و گفت: «خدایا، شکیبایی میکنم و چشم به پاداش تو دارم.»
ابن جوزی: سبط بن جوزی از هشام بن محمد کلبی نقل کرد، امام (ع) در حال سخن با لشکریان دشمن، یکی از کودکانش را دید. کودک از تشنگی گریه میکرد. او را روی دست گرفت و گفت: «ای جماعت! اگر به من رحم نمیکنید، به این کودک شیرخوار رحم کنید.» مردی از سپاه کوفه تیری بر گلوی کودک زد و او را به شهادت رساند. در بین الحرمین کربلا، محلی به نام مقام علیاصغر (ع) وجود دارد. این محل به محل شهادت او منسوب است و زائران آن محل را زیارت میکنند.
یعقوبی: براساس گزارش یعقوبی، روز عاشورا هنگامی که یاران امام به شهادت رسیدند، کودکی از فرزندان امام که تازه متولد شد، نزد امام آوردند. امام در گوش او اذان گفت و در حال برداشتن کام او بود که تیری ناگهان بر گلوی کودک نشست و سر او را برید. امام تیر را از گلوی کودک کشید و خونش را به بدنش زد. سپس گفت: «به خدا سوگند که تو از ناقه صالح بر خدا گرامیتر هستی و محمد نیز از صالح بر خدا گرامیتر است.» سپس کودک را کنار فرزندان و برادرزادگان خود گذاشت و بر دشمنان حمله برد.
مقام حضرت علیاصغر
درباره مکان دفن حضرت علیاصغر (علیهالسلام)، چند روایت مختلف وجود دارد:
ابن اعثم کوفی، خوارزمی، طبرسی و سید بن طاووس:
در مورد شهادت حضرت علیاصغر (ع) مینویسند: امام شاهد مرگ و یاران و عزیزان خود شد و تمامی یاران و خویشاوندانش به شهادت رسیدند. او تنها ماند و جز دو نفر با او باقی نماندند: یکی فرزندش زینالعابدین (ع) و دیگری پسر شیرخواری به نام عبدالله یا علی. امام حسین (ع) تصمیم گرفت با سپاه دشمن مواجه شود. سپس فرمود: آن کودک (علی) را بیاورید تا با او وداع کنم.
کودک را به او دادند و امام حسین (ع) او را بوسید و گفت: “وای بر این مردم اگر دشمن آنان جدت (محمد (ص)) باشد.” در همان حال که کودک در دامن امام بود، حرمله تیری به کودک زد و او را در دامن پدر به شهادت رساند. امام حسین (ع) با دست خود خونها را گرفت و به طرف آسمان پاشید. سپس گفت: “بارالها، اگر امروز فتح و نصرت خویش را از ما بازداشتهای، آن را در چیزی که برای ما بهتر است، قرار ده.” امام خون را به تمام بدن طفل مالیدند، بر او نماز خواندند و او را دفن کردند.
دیگر منابع:
برخی منابع بعد از ذکر این مطالب اضافه میکنند که امام حسین (ع) بدن کودک را کنار بدن دیگر شهدا قرار داد. این منابع از نحوه دفن سخنی به میان نیاوردهاند. به نظر میرسد که نحوه دفن علیاصغر (ع) نیز مانند دیگر شهدا بر عهده امام سجاد (ع) بوده است.
محل دفن حضرت علیاکبر و علیاصغر:
مقام علی اصغر(ع): مشهور و صحیح این است که پایین پای حضرت امام حسین (ع)، محل دفن حضرت علیاکبر (ع) است. اما به نظر برخی پایین پای امام حسین (ع) حضرت علیاصغر (ع) دفن است. البته این قول بسیار ضعیف است. شیخ مفید در کتاب مهم الارشاد خود به دفن شدن علی بن الحسین الاصغر در پایین پای امام حسین (ع) تاکید میکند. اما باید دانست که شیخ مفید معتقد است علیاکبر، امام سجاد است.
پس به نظر او، علی بن الحسین الاصغر کسی نیست جز همان کسی که ما او را به نام علیاکبر روز عاشورا میشناسیم. در نتیجه، محل دقیق دفن حضرت علیاصغر (علیهالسلام) همچنان مورد بحث و اختلاف است. ولی آنچه که بیشتر مورد قبول است، دفن او در کنار شهدای دیگر کربلا توسط امام سجاد (علیهالسلام) است.
برای ورود به لینکدین آنلاین کربلا کلیک کنید.
اگر قصد مطالعه مقالات دیگر راجع به کربلا را دارید میتوانید از نوشته مقام حضرت علی بازدید نمائید.
همچنین برای رفاه حال شما عزیزان یک راهنمای جامع برای سفر به کربلا تهیه کردیم و در اختیار شما قرار داده ایم.
در خصوص حرم محمد بن علی الهادی نیز میتوانید مطلب مورد نظر را ببینید.